II. Ermeni Sorununun Hukuksal Boyutu
3. BM Soykırım Suçunun Önlenmesi ve
Cezalandırılması Sözleşmesi, 1948
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Genel Kurulunun 9 Aralık 1948 tarihli ve 260 A (III) sayılı Kararıyla
kabul edilmiş ve imzaya ve onaya veya katılmaya sunulmuştur.
Yürürlüğe giriş: 12 Ocak 1951
[BAŞLANGIÇ]
Sözleşmeci Taraflar,
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 11 Aralık 1946 tarihli ve 96(I) sayılı
kararında soykırımın, Birleşmiş Milletlerin ruhuna ve amaçlarına aykırı olan
ve uygar dünya tarafından lanetlenen, uluslararası hukuka göre bir suç
olarak beyan edilmesini dikkate alarak,
Tarihin her döneminde soykırımın insanlık için büyük kayıplar meydana
getirdiğini kabul ederek,
İnsanlığı bu tür bir iğrenç musibetten kurtarmak için uluslararası
işbirliğinin gerekli olduğuna kanaat getirerek,
Aşağıdaki hükümlerde anlaşmışlardır:
Madde 1 [Önleme ve cezalandırma görevi]
Sözleşmeci Devletler, ister barış zamanında isterse savaş zamanında
işlensin, önlemeyi ve cezalandırmayı taahhüt ettikleri soykırımın
uluslararası hukuka göre bir suç olduğunu teyit eder.
Madde 2 [Soykırım oluşturan eylemler]
Bu Sözleşme bakımından, ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir grubu, kısmen
veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla işlenen aşağıdaki fiillerden her
hangi biri, soykırım suçunu oluşturur.
a) Gruba mensup olanların öldürülmesi;
b) Grubun mensuplarına ciddi surette bedensel veya zihinsel zarar verilmesi;
c) Grubun bütünüyle veya kısmen, fiziksel varlığını ortadan kaldıracağı
hesaplanarak, yaşam şartlarını kasten değiştirmek;
d) Grup içinde doğumları engellemek amacıyla tedbirler almak;
e) Gruba mensup çocukları zorla bir başka gruba nakletmek;
Madde 3 [Cezalandırılacak eylemler]
Aşağıdaki eylemler cezalandırılır:
a) Soykırımda bulunmak;
b) Soykırımda bulunulması için işbirliği yapmak;
c) Soykırımda bulunulmasını doğrudan ve aleni surette kışkırtmak;
d) Soykırımda bulunmaya teşebbüs etmek;
e) Soykırıma iştirak etmek;
Madde 4 [Kişilerin cezalandırılması]
Soykırım suçunu veya üçüncü maddede gösterilen fiillerden birini işleyenler,
anayasaya göre yetkili yöneticiler veya kamu görevlileri veya özel kişiler
de olsa cezalandırılır.
Madde 5 [Uygulama mevzuatı]
Sözleşmeci Devletler, bu Sözleşmenin hükümlerine etkililik kazındırmak, ve
özellikle soykırımdan veya üçüncü madde belirtilen fiillerden suçlu bulunan
kimselere etkili cezalar verilmesini sağlamak için, kendi Anayasalarında
öngörülen usule uygun olarak gerekli mevzuatı çıkarmayı taahhüt eder.
Madde 6 [Soykırım suçu ile suçlanan kişilerin yargılanması]
Soykırım fiilini veya Üçüncü maddede belirtilen fiillerden birini işlediğine
dair hakkında suç isnadı bulunan kimseler, suçun işlendiği ülkedeki Devletin
yetkili bir mahkemesi, veya yargılama yetkisini kabul etmiş olan Sözleşmeci
Devletler bakımından yargılama yetkisine sahip bulunan uluslararası bir ceza
mahkemesi tarafından yargılanır.
Madde 7 [Suçluların iadesi]
Soykırım fiili ve Üçüncü maddede belirtilen diğer fiiller, suçluların iadesi
bakımından siyasal suçlar olarak kabul edilmez.
Sözleşmeci Devletler bu tür olaylarda kendi yasalarına ve yürürlükteki
sözleşmelere göre suçluları iade etmeyi üstlenir.
Madde 8 [Birleşmiş Milletlerle işbirliği]
Sözleşmeci Devletlerden her hangi biri, soykırım fillerinin veya Üçüncü
maddede belirtilen her hangi bir fiilin önlenmesi ve sona erdirilmesi için
gerekli gördükleri takdirde, Birleşmiş Milletlerin yetkili organlarından,
Birleşmiş Milletler Şartı’na göre harekete geçmesini isteyebilir.
Madde 9 [Sözleşmenin yorumlanması ve uygulanması]
Sözleşmeci Devletler arasında, bu Sözleşmenin yorumlanması, uygulanması veya
yerine getirilmesi ve ayrıca soykırım fillerinden veya Üçüncü maddede
belirtilen fiillerin her hangi birinden bir Devletin sorumluluğu ile ilgili
olarak çıkan uyuşmazlıklar, uyuşmazlığın taraflarından birinin talebi
üzerine Uluslararası Adalet Divanı önüne götürülür.
Madde 10 [Orijinal metinler]
Bu Sözleşmenin eşit ölçüde geçerli olan Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça
ve İspanyolca metinleri 9 Aralık 1948 tarihini taşır.
Madde 11 [İmza, onay ve katılma]
Bu Sözleşme 31 Aralık 1949 tarihine kadar Birleşmiş Milletler Üyelerinin ve
Üye olmayıp da Genel Kurul tarafından bu Sözleşmeyi imzalamaya davet edilen
Devletlerin imzasına açıktır.
Bu Sözleşme onaylanır, ve onay belgeleri Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterliğine tevdi edilir.
Bu Sözleşmeye 1 Ocak 1950 tarihinden sonra Birleşmiş Milletler Üyeleri ile
Üye olmayıp da yukarıda belirtildiği gibi davet edilen Devletler
katılabilir. Katılma belgeleri Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine
tevdi edilir.
Madde 12 [Sözleşmenin uygulama alanının genişletilmesi]
Bir Sözleşmeci Taraf her hangi bir zamanda, Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine hitaben göndereceği bir bildirimle, bu Sözleşmenin
uygulanmasını, bu Sözleşmeci Tarafın dış ilişkileri bakımından sorumlu
olduğu ülke veya ülkeler bakımından genişletebilir.
Madde 13 [Yürürlüğe giriş]
İlk yirmi onay veya katılma belgesinin tevdi edilmesinin tamamlandığı gün,
Genel Sekreter bir tutanak düzenler ve bunun bir kopyasını Birleşmiş
Milletlerin bütün Üyelerine ve on birinci maddede belirtilen Üye olmayan
Devletlere iletir.
Bu Sözleşme, yirminci onay veya katılma belgesinin tevdi edilmesini izleyen
doksanıncı gün yürürlüğe girer.
Daha sonraki bir tarihte tevdi edilen bir onay veya katılma belgesi, bu onay
veya katılma belgesinin tevdi tarihini izleyen doksanıncı gün yürürlüğe
girer.
Madde 14 [Sözleşmenin yürürlükte kalış süresi]
Bu Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on yıl süreyle yürürlükte
kalır.
Bundan sonraki beş yıllarda, bu sürelerin bitiminden en az altı ay önce
çıkma beyanında bulunmamış Sözleşmeci Devletler bakımından yürürlükte
kalmaya devam eder.
Çıkma, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine hitaben gönderilecek yazılı bir
bildirimle yürürlük kazanır.
Madde 15 [Sözleşmenin yürürlükten kalkması]
Sözleşmeden çıkmalar nedeniyle bu Sözleşmeye Taraf Devletlerin sayısı on
altının altına düşerse, Sözleşme bu çıkma bildirimlerinden en sonuncusunun
yürürlük kazandığı tarihten itibaren yürürlükten kalkar.
Madde 16 [Sözleşmenin değiştirilmesi]
Sözleşmeci Taraflar Genel Sekretere hitaben gönderecekleri yazılı bir
bildirim vasıtasıyla her zaman bu Sözleşmede değişiklik yapılmasını talep
edebilirler.
Genel Kurul, böyle bir talep karşısında yapılması gereken işleme karar
verilir.
Madde 17 [Bildirimler]
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, bütün Birleşmiş Milletler Üyelerini ve
on birinci maddede belirtilen üye olmayan Devletleri aşağıdaki konularda
bilgilendirir:
a) On birinci maddeye göre alınan imzalar, onaylar ve katılmalar;
b) On ikinci maddeye göre alınan bildirimler;
c) On üçüncü madde gereğince Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih;
d) On dördüncü maddeye göre alınan çekilme bildirimleri;
e) On beşinci maddeye göre Sözleşmenin yürürlükten kalkması;
f) On altıncı maddeye göre alınan bildirimler;
Madde 18 [Depozitörlük işlevi]
Bu Sözleşmenin orijinal metni Birleşmiş Milletler arşivinde saklanır.
Sözleşmenin onaylı bir örneği, Birleşmiş Milletler Üyelerine ve on birinci
maddede belirtilen üye olmayan Devletlerin her birine iletilir.
Madde 19 [Kayıt]
Bu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri
tarafından kayda geçirilir
Konrad Adenauer Caddesi No: 61 06550 Yıldız – Çankaya ANKARA
Tel: +90 312 491 60 70 Fax: +90 312 491 70 13
e-mail:
info@eraren.org web:
http://www.eraren.org/