!á��="justify">Türkiye ve Avrupa Birli?i aras?ndaki ili?kileri yak?ndan takip eden ülkelerden biri ku?kusuz Türkiye’nin kom?ular?ndan biri olan Ermenistan’d?r. Ermeni siyasetçiler Türkiye’nin AB’ye üyeli?ini takip ederken Ermenistan’?n ç?karlar?n? göz önüne koyup, bu ç?karlar do?rultusunda AB üyesi ülkelerin Türkiye’ye kar?? tutumlar?nda etkili olmay? amaçlayan bir tav?r sergilemektedirler. Ermenistan d?? siyasetinin temel ta?lar?n? olu?turan “Soyk?r?m”?n tan?nmas? ve Türkiye’yle kapal? olan kara s?n?r?n?n aç?lmas? Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecinde Ermenistan’?n üzerinde durdu?u ba?l?ca konulard?r. Her ne kadar, Ermenistan’?n ?u anki Cumhurba?kan? ve Ba?bakan?n?n ve di?er üst düzey Ermeni siyasetçilerin zaman zaman Türkiye’nin üyeli?iyle ilgili yapt?klar? aç?klamalarda kendilerinin üyeli?e olumlu yakla?t?klar? belirtilse de, söylemleri hemen her zaman soyk?r?m ve s?n?rlar?n aç?lmas? üzerinde odaklanmaktad?r. Yap?lan tüm aç?klamalarda, Türkiye’nin Avrupa Birli?i’ne üyeli?inin kabul edilmesinin Ermenistan ve bölgedeki di?er ülkeler için getirilerinden bahsedilmekte, fakat Türkiye’nin bu toplulu?a girmeden önce baz? sorumluluklar?n? yerine getirmesi gerekti?inin üzerinde durulmaktad?r. Bu sorumluluklardan da kastedilen elbette “Soyk?r?m”?n tan?nmas? ve Türkiye’nin s?n?rlar?n? açmas?d?r.

Ermenistan’da durum böyleyken, Türk vatanda?? Ermeniler Türkiye’nin AB’ye üyeli?ini farkl? bir boyutta alg?lamaktad?rlar. Özellikle, Türkiye’deki en büyük H?ristiyan cemaati olu?turan yakla??k 65 bin Ermeni’nin ruhani lideri olarak, Patrik Mesrob Mutafyan’?n, Türkiye’nin AB’ye üyeli?iyle ilgili aç?klamalar? Ermenistan’daki devlet adamlar?ndan veya sivil toplum örgütlerinin yakla??mlar?ndan farkl?d?r. Patrik II. Mesrob, Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecini desteklemektedir. Patrik, Ermeni as?ll? Türk vatanda?lar?n, bu ülkede ya?amak, ancak ayn? zamanda Avrupa’daki standartlar? bulabilmek istediklerini vurgulamaktad?r.

Patrik,  Ermeni vatanda?lar?n kendilerini bu ülkede ya?ayan yabanc?lar olarak de?il, e?it vatanda?lar olarak gördüklerini de her f?rsatta dile getirmektedir. Kendilerini, Türkiye Cumhuriyeti vatanda?? ve Ermeni Kilisesi mensubu olarak tan?mlad?klar?n? ve kendi kimliklerinin vatanda? kimlikleriyle çat??mad???n?n üzerinde durmaktad?r. Ermeni cemaatinin samimi olarak ülkenin gelece?ini AB’de gördü?ünü ve AB üyeli?i ile gerçekle?ecek ekonomik ve demokratik geli?melerden her vatanda? gibi Ermenilerin de yararlanaca??n? dile getirmektedir. Böylelikle hem bir Türkiye Cumhuriyeti vatanda?? hem de Ermeni cemaatinin ruhani, toplumsal ve kültürel önderi olarak deste?inin devam edece?ini belirtmektedir. [1]

Bu çerçevede, Patrik Mutafyan’?n geçti?imiz hafta içerisinde Avrupa Birli?i üyesi ülkelere gönderdi?i mektup, bütün bu aç?klamalar?n?n ve Ermeni cemaatini temsilen verdi?i demeçlerinin teyidi niteli?inde olmu?tur.  Patrik, 12 Aral?k 2006 tarihinde, Yunanistan ve K?br?s Rum Kesimi hariç, tüm AB ülkelerine gönderdi?i mektupta, Türkiye’nin AB üyeli?i konusundaki kararl?l???n?n siyasi ve ekonomik reformlarla güçlendirilmekte oldu?una, son y?llarda gerçekle?tirilen çok yönlü reformlar?n, dini az?nl?klar? da kapsayarak tüm Türkiye vatanda?lar?n?n temel haklar?nda iyile?tirmeler sa?lad???na ve bu olumlu sürecin devam edece?ine de?inmi?tir. Patrik çok önemli bir vurgulama yaparak, AB’nin Türkiye’nin ba?ka yükümlülüklerini yok sayarak ve tek yanl? ko?ullar? yerine getirmesi yönünde bask? kurarak pazarl?k sürecini ray?ndan ç?kartacak bir karar almamas?n?n büyük önem arz etti?ini dile getirmi?tir.

Görüldü?ü gibi Patrik Mutafyan’?n, Türkiye’nin AB’ye üyeli?i hakk?ndaki aç?klamalar? Ermenistan siyasetçileriyle kar??la?t?r?ld???nda önemli farklar içermektedir. Patrik Türkiye’nin AB üyeli?ini çekincesiz desteklerken, di?er taraftan geçti?imiz günlerde, Ermeni Devrimci Federasyonu (Hay Dat) Ba?kan? Kiro Manoyan yapt??? aç?klamada, AB'nin Ermeni "soyk?r?m?"n? Türkiye'ye kar?? kullanabilece?ini belirterek ve AB'nin Türkiye'nin üyeli?ine kar?? önce Yunanistan'? ard?ndan K?br?s'? kulland???na i?aret ederek, kendilerinin de bu i? için "kullan?labilece?ini" söylemi?tir. Manoyan, Ermeni meselesinin AB taraf?ndan kullan?lma tarihinin er geç gelece?ini, Ermenilerin de buna haz?r olmas? gerekti?ini vurgulam??t?r.

Patrik Mesrob Mutafyan’?n AB üyesi ülkelere gönderdi?i mektubun hemen ard?ndan Ermenistan’dan bir ba?ka aç?klama da, Ulusal Bilimler Akademisi, ?arkiyat Çal??malar? Enstitüsü Ba?kan? Ruben Safrastian’dan gelmi?tir. Safrastian, ?stanbul Ermeni Patrikli?i’nin Türkiye Hükümetiyle ili?kilerine dikkat etmeye özen gösterdi?ini ve ili?kilerini olumlu bir seviyede tutman?n Patrikli?in en önemli politikas? oldu?unu vurgulam??t?r. Patrik’in mektubunun da Türk hükümetiyle olumlu ili?kileri yürütme politikas?n?n bir parças? oldu?unu belirtmi?tir.

Sonuç olarak, Ermenistan’?n resmi politikas? ile Türkiye Ermenileri’nin Türkiye’nin AB süreci konusundaki alg?lamalar? ve tutumlar? ciddi bir fark arz etmektedir. Ermeni siyasetçiler ve akademisyenler Avrupa Birli?i’ni Türkiye üzerinde bir bask? unsuru olarak alg?larken, Türkiye Ermenileri Avrupa Birli?i’nin Türkiye’nin siyasal ve ekonomik dönü?ümü için bir f?rsat oldu?una ve yaln?zca üyeli?in de?il üyelik sürecenin dahi kendileri de dahil bütün Türk toplumunun faydas?na olaca??na inanmaktad?rlar.

[1] ERMEN? ARA?TIRMALARI, Say? 8, K?? 2003

http://www.eraren.org/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=146