Hrant Dink’in cenaze töreni için ?stanbul’a gelen Ermenistan D??i?leri Bakan Yard?mc?s? Kirakosyan gazetecilere Türkiye ile önko?ulsuz olarak diplomatik ili?ki kurmaya haz?r olduklar?n? söylemi?, birçok gazete bu sözleri man?et yapm?? ve baz? yorumlarda bulunmu?tur.
Bu yorumlara geçmeden önce bu sütunlarda birkaç kez dile getirdi?imiz ko?ulsuz diplomatik ili?ki kurman?n ne anlama geldi?ini aç?klamaya çal??al?m.
?ki devletin, aras?nda sorun veya sorunlar mevcut de?ilse, bir önko?ula ba?lamadan diplomatik ili?ki kurmalar? do?ald?r. Ancak sorunlar varsa ve diplomatik ili?ki kurulmas? bu sorunlar?n çözümü de?il sürüp gitmesi anlam?na geliyorsa taraflardan birinin, diplomatik ili?ki kurulmadan önce sorunlar?n çözümünü önko?ul olarak istemesi de do?ald?r.
Türkiye ile Ermenistan aras?nda ba?l?ca üç sorun vard?r:
Birincisi Ermenistan’?n, Türkiye’nin toprak bütünlü?ünü tan?mam?? olmas?d?r. Ermenistan böylelikle ileride Türkiye’den toprak talep etmek hakk?n? elde tuttu?unu dü?ünmektedir.
?kincisi Ermenistan’?n Türkiye’ye kar?? soyk?r?m iddialar? ileri sürmesi ve Diasporan?n Türkiye’den olas? tazminat taleplerini desteklemesidir.
Üçüncüsü Ermenistan’?n Azerbaycan topraklar?n?n yakla??k yüzde yirmisini i?gal etmi? olmas? ve bir milyon kadar Azeriyi de “kaçk?n” durumuna dü?ürmü? bulunmas?d?r. Türkiye Azerbaycan topraklar?n?n i?galine tepki olarak Ermenistan ile olan s?n?r kap?s?n? kapam??t?r.
Türkiye’nin önko?ulsuz, Ermenistan ile diplomatik ili?ki kurdu?u ve buna ba?l? olarak da s?n?rlar? açt??? takdirde Ermenistan’?n yukar?da de?indi?imiz üç sorunu çözmek yolunda Türkiye ile i?birli?ine gitmesi için bir neden kalmayacakt?r.
1991’den bu yana tüm Türk hükümetlerinin bu üç sorunun pe?inen çözümlenmesi için ?srar etmeleri kar??s?nda Ermenistan “önko?ulsuz diplomatik çözüm” formülünü ileri sürmeye ba?lam?? ve “önko?ulsuz” sözcü?ünün zihinlerde yaratt??? olumlu yank?dan yararlanarak diplomatik ili?ki kurulmam?? olmas?n?n kusurunu Türkiye’ye atmaya çal??m??t?r.
Kirakosyan’?n sözlerine de?inen Türk gazetelerin hemen hepsi, sanki yeni bir öneriymi? gibi, Ermenistan’?n önko?ulsuz diplomatik ili?ki istedi?ini man?et yapm??lard?r. Bir gazete Kirakosyan’?n sözlerini “s?cak mesaj” olarak nitelendirmi? bir di?eri de bu sözlerin bir “?s?nma mesaj?” olarak de?erlendirilebilece?inden bahsetmi?tir. Bir di?er gazete Ermenistan’?n kap?lar?n? açt???n? vurgulayan bir ba?l?k atm??t?r. Bir gazete ise D??i?leri Bakan? Gül’ün “Ermenistan’la iyi ili?kiler geli?tirmeyi arzu ediyoruz” sözlerini Gül’ün Kirakosyan’a olumlu bir cevap verdi?i gibi yanl?? bir ?ekilde yorumlam??t?r. Bu örnekleri ço?altmak mümkündür. Televizyon kanallar?nda da ayn? do?rultuda haberlere rastlanm??t?r. Saptayabildi?imiz kadar?yla sadece bir gazete D??i?leri ile görü?erek Kirakosyan’?n ça?r?s?n?n yeni olmad???n? ve Türkiye’nin Ermenistan’la diplomatik ili?ki kurulmas? için üç sorunun çözülmesini bekledi?ini yazm??t?r.
Kirakosyan’?n yukar?da de?indi?imiz sözleri, iki ülke aras?nda diplomatik ili?ki kurulmamas?n?n kusurunu Türkiye’ye atmaya çal??an Ermeni giri?imlerinin bu kez Türk bas?n? içinde yap?ld???n? ve bunda bir ölçüde ba?ar?l? olundu?unu göstermektedir.
|