ABDULLAH GÜL'ÜN AZERBAYCAN Z?YARET? |
| !ßé° €="justify"> Cumhurba?kan? Abdullah Gül’ün 6 Kas?m 2007 tarihinde Azerbaycan’a düzenledi?i resmi ziyareti önemli bir d?? politika konusu olarak gündemdeki yerini ald?. Abdullah Gül’ün KKTC ziyareti sonras?nda ilk resmi ziyareti olan gezi, üç günü içine alacak ?ekilde planland? ve Cumhurba?kan? taraf?ndan iki ülke ili?kileri aç?s?ndan yeni bir dönemecin ba?lang?c? olarak nitelendirildi.ì i Gül’ün de ifade edi?iyle Türkiye Cumhuriyeti’nin Azerbaycan’a verdi?i önemin bir göstergesi olarak da de?erlendirilmeli. Öyle ki farkl? devletler ve karde? halklar olarak askeri, ekonomik ve kültürel alandaki i?birli?inin geçmi?te oldu?u gibi gelecekte de sürmesi beklentisi iki ülke için de önem arz ediyor. Türkiye ve Azerbaycan aras?ndaki soy, dil ve inanç birli?inin do?urdu?u kar??l?kl? güven ve destek duygusu uluslararas? arenada iki ülke menfaatlerinin paralel ilerlemesini ve sorunlar?n çözümünde ortak hareket edilmesini sa?l?yor. Gül ziyareti s?ras?nda, Azerbaycan Cumhurba?kan? ?lham Aliyev’le yapt??? görü?menin yan? s?ra Meclis Ba?kan? Oktay Asadov ve Ba?bakan Artur Rasizade ile bir araya geldi ve Azerbaycan Milli Meclisi’nde bir konu?ma yapt?. Abdullah Gül ayr?ca, tarihi ?ahsiyet Nizami Gencevi'nin an?t?n?n bulundu?u Gence'yi ziyaret eden ilk cumhurba?kan? oldu. Cumhurba?kan?n?n Azerbaycan’daki gezi program? Kafkasya ve Orta Asya ülkeleri ile Özal'la ba?layan ve Demirel ile devam eden ili?kilerin canlanaca?? hissini uyand?rd?. Azerbaycan ve Türkiye’nin önemli bölgesel projeleri ba?ar?yla gerçekle?tiriyor olmas? ve ayn? zamanda orta ve uzun vadede bekleyen projelerin varl??? gelecekteki istikrarl? gidi?at?n habercisi olarak görülüyor. Cumhurba?kan? Gül’ün de Azerbaycan Meclisi’nde yapt??? konu?mada de?indi?i gibi Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan aras?nda at?lan olumlu ad?mlarla stratejik i?birli?inin daha da güçleniyor olmas? bölgede tek ba??na kalan Ermenistan’? akla getiriyor. Özellikle Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan aras?nda gerçekle?tirilen boru hatt? projelerinde saf d??? kalan Ermenistan, Azerbaycan topraklar?n? i?gal alt?nda tutarak Yukar? Karaba? Sorunu’nu do?urmas? ve kom?usu Türkiye ile olan ili?kilerinde de “soyk?r?m” iddialar?yla tüm dünyada Türkiye’yi haks?z suçlamalarla kar?? kar??ya getirmesi ve Türkiye’nin tarihi birlikte inceleme ça?r?lar?n? da yan?ts?z b?rakmas? neticesinde bölgede gerçekle?en projelerin d???nda kal?yor. Cumhurba?kan? Gül’ün de Azerbaycan gezisinde üzerinde durdu?u, Güney Kafkasya Bölgesinin huzur ve istikrar? konusu, Ermenistan’?n bu istikrar ve güven ortam?n?n d???nda kalmay? seçmesinin ne gibi sonuçlar do?urdu?u ve do?uraca?? sorular?n? gündeme getirdi. Abdullah Gül’ün de ifade etti?i gibi Güney Kafkasya’daki huzur ve güvenin sa?lanmas? tüm ülkelerin birbirleriyle olan kom?uluk ili?kilerine ba?l?. Nitekim Türkiye bu güvenin sa?lanmas? için ba??ndan beri üstüne dü?eni yapm??, Ermenistan’?n ba??ms?zl???n? ilan etmesinden bu yana kom?uluk ili?kileri ve iki ülkenin gelece?i için önemli ad?mlar atm??t?. Buna ra?men, Türkiye ile Ermenistan aras?nda diplomatik ili?ki kurulmas?n? engelleyen sorunlar ortaya ç?km??t?. Bu nedenlerin ba??nda Ermenistan anayasas?n?n giri? bölümünde Do?u Anadolu’dan Bat? Ermenistan olarak bahsedilerek Türkiye’nin toprak bütünlü?ünün tan?nmamas? bulunuyor. ?kinci husus olarak, Türkiye’nin soyk?r?m iddialar?n? kesinlikle ret eden tutumuna kar??n Ba??ms?zl?k Bildirgesi’nin bu iddialar?n uluslararas? alanda tan?nmas?na çal???lmas?n? Ermenistan için bir görev olarak belirlemesi var. Ermenistan Anayasas? 1995 y?l?nda kabul edilmi? ve bu bildirge Ermenistan hukuk düzeninin bir parças? haline gelmi?ti. Ermenistan Anayasas? 2005 y?l?nda de?i?tirilmi? ancak Ba??ms?zl?k Bildirgesi’ne ili?kin hükme dokunulmam??t?. Yukar?da say?lan nedenlerin yan?nda, halen ate?kes olmakla beraber, Ermenistan’?n Azerbaycan ile, Karaba? ve di?er Azerbaycan topraklar?n?n i?gali nedenleriyle sava? halinde olmas?, Gürcistan ile de Cevaheti’deki Ermeni az?nl??? ve Gürcistan’dan mallar?n (do?al gaz dâhil) transit geçi?i nedeniyle sorunlar ya??yor olmas? Güney Kafkaslarda sorunlar?n ba?l?ca sorumlusunun Ermenistan oldu?u dü?üncesini kuvvetli k?l?yor. Abdullah Gül, Bakü’deki ziyaret s?ras?nda Ermenistan’a, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hatt?, Bakü-Tiflis-Erzurum Do?algaz Hatt? ile yak?n bir zamanda temeli at?lacak Bakü-Tiflis-Ah?lkelek-Kars demiryolu hatt? projelerini hat?rlatt? ve Güney Kafkasya’daki “refah projeleleri”nden pay alabilmesinin Ermenistan yönetiminin tutumuna ba?l? oldu?unu vurgulad?. Ermenistan’?n Güney Kafkaslardaki sorunlar?n ba?l?ca sorumlusu oldu?u ve çözüm için herhangi bir at?l?mda bulunmaya yana?mad??? aç?k görünüyor. Kendisine hiçbir yarar? olmayan, tarihten gelen h?rs ve kinleri art?k terk edip tüm kom?ular?yla normal ili?kiler kurmas? ve böylelikle bu bölgede bar?? ve i?birli?i gerçekle?mesine katk?da bulunmas? ku?kusuz Ermenistan’?n da yarar?na. Türkiye’nin ise Ermenistan’la ilgili politikas?nda hem “soyk?r?m” iddialar? kar??s?nda bilimsel gerçeklere dayal? tutumunda bir de?i?iklik olmayaca?? hem de Yukar? Karaba? sorununun çözümünde Azerbaycan'a gereken deste?i sa?lamaya devam edece?i aç?k görünüyor.
| | | « Geri | | « »
|
|
|
Anasayfa
Ýletiþim
Makaleye Yorum Yaz
Tavsiye Et
