="justify">Geçen hafta ?sveç Parlamentosu Ermeni soyk?r?m iddialar?n? tan?mas? için yap?lan bir öneriyi reddetti. Bu önerinin ilk görü?üldü?ü yer olan D??i?leri Komitesi, raporunda  ?u görü?leri ileri sürmü?tü.

wk?nda 1985 y?l?nda veya daha sonra al?nm?? bir Birle?mi? Milletler (BM)  karar? bulunmamas?d?r. Ermeniler, parlamentolardan soyk?r?m iddialar?n? tan?yan kararlar ç?kartabilmek için Birle?mi? Milletlerin de  bu “soyk?r?m?” tan?d???n? ileri sürmektedirler. Oysa BM’nin bu konuda bir karar? yoktur. BM ?nsan Haklar? Komisyonu’nun bir alt komitesinin, soyk?r?mlar konusunda 1985 y?l?nda Whitaker  isimli bir ?ngiliz’e haz?rlatt???  raporda, eski soyk?r?mlar aras?nda “Ermeni Soyk?r?m?” da say?lm??t?. Ancak Türk temsilcilerinin ?iddetli itirazlar? ve baz? ülkelerin de onlar? desteklemesi sonucunda bu  rapor kabul de?il not edilmi?, di?er bir deyimle rapor hakk?nda hiçbir i?lem yap?lmam??t?. Bir süre sonra Ermeni propagandac?lar?, bu rapora dayanarak  BM’nin Ermeni soyk?r?m?n? kabul etti?ini iddia etmeye ba?lam??lar, Birle?mi? Milletler Sözcüsünün böyle bir karar olmad???na dair beyanlar? kar??s?nda bir süre susmu?lar ancak sonra yeniden bu iddiay? tekrarlamaya  ba?lam??lard?r. Bu arada halen  ABD Temsilciler Meclisi gündeminde olan 106 say?l? karar tasar?s?nda da  BM’nin Ermeni “soyk?r?m?n?” kabul etti?i yaz?l?d?r. Birkaç y?l öce ?sveç Parlamentosuna bu konuda sunulan bir tasar?n?n gerekçesinde de ayni iddia vard? ve Parlamentonun  ilgili Komisyonu o zamanda BM’nin böyle bir karar? olmad???n? belirtmi?ti. Buna ra?men söz konusu iddia bu kez de ortaya at?lm??t?r.

?sveç Parlamentosu’nun söz konusu karar tasar?s? hakk?nda ileriye sürdü?ü ikinci görü?, Osmanl? ?mparatorlu?u zaman?nda Ermenilerin, Süryanilerin ve Keldanilerin ba??na gelenlerin, e?er soyk?r?m hakk?ndaki BM’nin 1948 y?l? sözle?mesi o tarihte (1915) yürürlükte olsayd?, muhtemelen soyk?r?m olarak addedilece?idir. Bu ifadeler, BM’nin soyk?r?m Sözle?mesi’nin, yürürlü?e girdi?i 1951 y?l?ndan sonraki olaylara uygulanabilece?ini, di?er bir deyimle 1915 olaylar?na uygulanmayaca??n? belirtmektedir.  1948 Sözle?mesi’nin 1915’te yürürlükte olmas? hâlinde 1915 olaylar?n?n muhtemelen soyk?r?m olaca??n?n ileri sürülmesi ise bir varsay?m oldu?undan hukuken bir anlam ifade etmemektedir.  Bu ifadelerle, karar tasar?s?n? sunan Ermeni ve Süryanilerin bir ölçüde tatmin edilmeye çal???ld??? görülmektedir.

Üçüncü nokta Osmanl? ?mparatorlu?u’nun y?k?lmas? s?ras?ndaki olaylar?n niteli?i hakk?nda uzmanlar aras?nda görü? birli?i olmad???d?r. Bu sözlerle 1915 olaylar?n? soyk?r?m olarak tan?mlamayan uzmanlar oldu?u ifade edilmek istenmi?tir.  Bu nokta karar tasar?s?n? sunanlar?n ?iddetli itirazlar?na neden olmu? ve elli kadar yazar ve bilim adam?na imzalatan ve Ermenilerin soyk?r?ma u?rat?ld???n? iddia eden bir metin parlamenterlere da??t?lm?? ancak bir etki yapmam??t?r.

Dördüncü ve son nokta Türkiye ile ilgili olup Türkiye’nin hâlen geçirdi?i “nazik milli süreci” olumsuz etkilemekten kaç?n?lmas?na ili?kindir. Bununla ?sveç Parlamentosu karar tasar?s?n? kabul etti?i takdirde bunun Türkiye’de a??r? ak?mlar?n i?ine yarayaca??n?n ifade edilmek istendi?i anla??lmaktad?r. Ancak, ?imdiye kadar soyk?r?m iddialar? konusunda parlamentolarca al?nan kararlar?n Türkiye’de a??r? ak?mlar taraf?ndan ele al?nd???n? söylemek güçtür. Buna kar??l?k Türkiye’nin bu ülkelere olan ili?kilerinin söz konusu kararlardan olumsuz etkilendi?i bir gerçektir.

12 Haziran’da ?sveç Parlamentosu Genel Kurulu’nda yap?lan oylamada öneri 37 olumlu, 245 olumsuz oyla reddedilmi?tir. 1 çekimser oy verilmi?, 66 ki?i ise oylamaya kat?lmam??t?r. Ret oyu verenlerin oran? yüzde 70 gibi büyük bir rakamd?r.

Bu oylaman?n Ermeniler için bir hezimet oldu?unda ?üphe yoktur.

Di?er yandan bu oylaman?n Avrupa Birli?i içinde bir süreden beri gözlemlenen ve Ermeni soyk?r?m iddialar?n? arka plana iten bir e?ilime uygun oldu?u görülmektedir. Bu çerçevede Türkiye’nin, üyelik süreciyle ilgili 2006 ve 2007 y?lar? raporlar? hakk?ndaki Avrupa Parlamentosu kararlar?nda, daha önceki kararlar?n aksine, soyk?r?m iddialar?na yer vermemi?tir. Ermeni soyk?r?m iddialar?n? reddedenlere hapis cezas? verilmesini öngören Frans?z kanun tasar?s? Senato’da gündeme al?nmam??t?r. ?ngiltere de Hükümet yetkilileri Ermeni soyk?r?m iddialar? için yeterli kan?t olmad???n? ifade etmektedir.

Türkiye’nin Ermeni iddialar?na gösterdi?i direni?in ve bu iddialar? kabul eden ülkelerle ikili ili?kilerine getirmeye ba?lad??? baz? s?n?rlamalar?n meyve vermeye ba?lad??? ve baz? ülkelerin Türkiye ile iyi ili?kileri içinde bulunmaya öncelik verdikleri görülmektedir.