.A°*="justify">Üçüncü Ermeni Diasporas? Konferans? 18-20 Eylül tarihleri aras?nda Erivan’da topland?. Konferansa Ermeni Diasporas?’n?n önde gelen isimleri, Ermeni din adamlar? ve Karaba? bölgesinden Ermeni temsilcileri de kat?ld?. Kat?l?mc?lar 50’den fazla ülkeden toplam 1984 ki?ilik büyük bir topluluk olu?turdular. Do?al olarak en fazla say?da kat?l?m 526 ki?i ile Ermenistan’dan oldu. Ermenistan’? 401 ki?i ile ABD, 257 ki?i ile Rusya ve 144 ki?i ile Kanada gibi Ermeni Diasporas?’n?n varl???n?n güçlü oldu?u ülkeler izledi.

U üçlü oldu?u ülkeler izledi.

Konferans?n aç?l?? töreninde bir konu?ma yapan Eçmiyadzin Katogigosu Karekin II bu konferans?n önemini ?u dramatik sözlerle dile getirdi: “15 y?l sonra Ermenistan ve Diaspora’n?n güçlerini birle?tirerek halk?m?za hizmet etme zaman? geldi.” Yine aç?l?? töreninde konu?an Kilikya Katogigosu Aram I, Ermenistan’?n en önemli iki sorununun Ermeni soyk?r?m?n bütün dünya taraf?ndan kabul edilmesinin sa?lanmas? ve Da?l?k Karaba? Cumhuriyeti’nin uluslararas? toplum taraf?ndan tan?nmas? oldu?unu söyleyerek Diaspora’n?n bu konuda deste?ini istedi.

Konferansta en fazla öne ç?kan konular aras?nda Ermeni soyk?r?m? iddialar?n?n bulunaca?? konferans?n ba??ndan beri belliydi. Konferans?n mekan? bile sözde soyk?r?m iddialar?n?n bu toplant?ya damgas?n? vuraca??n? gösteriyordu. Kat?l?mc?lar?n dikkatini belli bir yönde yo?unla?t?rmak amac?yla Dzidzernagapert Soyk?r?m an?t? yak?nlar?ndaki Hamalir adl? kültür ve kongre merkezi konferansa ev sahipli?i yap?yordu. Nitekim konferans s?ras?ndaki en önemli geli?melerden biri Dünya Ermeni Kongresi (World Armenian Congress – WAC) Ba?kan? Ara Abrahamyan’?n sözde Ermeni soyk?r?m? meselesini Uluslararas? Adalet Divan?’na götürece?i yolundaki bas?n aç?klamas?yd?. Abrahamyan, bu konuda, aralar?nda Israel Charny, Tessa Hoffman ve Wolfgang Gust’un da bulundu?u 20 ülkeden 25 uzman?n ve 15 uluslararas? hukuk konusunda uzman avukat?n bir araya gelerek iki buçuk y?l boyunca bu ba?vuru için haz?rl?k yapt???n? dile getirdi. Abrahamyan ayr?ca bu çal??man?n bir rapor halinde Ermenistan Devlet Ba?kan? Robert Koçaryan’a da sunuldu?unu vurgulad?.

Asl?nda bu geli?me son derece önemli bir geli?medir; zira ilk defa bu konuda bu kadar ciddi bir hukuki çal??ma gündeme gelmektedir. Bu konuyla maalesef Türk medyas? yeterince ilgilenmemi?tir. Ancak e?er bu ba?vuru gerçekle?irse, Türk taraf?n?n haz?rl?ks?z yakalanmamak için gereken çal??malar? yapmas? hayati önem ta??maktad?r.

2.         Pakistan ve Banglade?’in Karaba? Meselesinde Azeri Taraf?na Verdikleri Destek:

9-12 Eylül tarihlerinde Bakü’de düzenlenen Be?inci ?slami Konferans Örgütü Turizm Bakanlar? Konferans?’nda Pakistan ve Banglade? Turizm Bakanlar?’ndan Karaba? sorunu konusunda Azeri taraf?na tam destek geldi. Konferansa kat?lan Banglade? Turizm Bakan? Mirza Fakhrul Islam Alamgir, Karaba? sorununda Banglade?’in Azerbaycan’a deste?inin tam oldu?unu ve hangi Müslüman ülkeye kar?? olursa olsun sald?rgan politikalar?n kabul edilemeyece?ini vurgulayarak Ermenistan’? sald?rgan taraf olarak gördüklerini ima etti. Pakistan Turizm Bakan? Nilüfer Bahtiyar ise bu konuda çok daha net konu?arak “Pakistan ?slam Cumhuriyeti Azerbaycan hat?r?na Ermenistan’? bir ülke olarak tan?mamaktad?r” dedi. Bakan ayr?ca Azerbaycan ve Pakistan’?n siyasi konularda birbirlerini devaml? suretle desteklediklerini de belirterek Azerbaycan’?n Ke?mir sorununda Pakistan’a verdi?i deste?i hat?rlatt?.

3.         Ermenistan’da Yap?lan Bir Anketin Sonuçlar?

Ermenistan’da 2000 ki?i üzerinde yap?lan Gallup anketi son derece ilginç sonuçlar ortaya koydu. Ankette ilk olarak Ermenilerin Rusya, ABD, Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye hakk?ndaki görü?lerinin olumlu olup olmad??? soruldu. Ankete kat?lanlar?n % 79,6’s? Rusya, % 49’u da ABD hakk?nda olumlu dü?ündüklerini dile getirdiler. Ancak yine ankete kat?lanlar?n %54,7’si Gürcistan, %80,1’i Türkiye, %86,5’i de Azerbaycan hakk?nda olumsuz dü?ünceleri oldu?unu dile getirdiler. Bu sonuçlar Ermeni halk?n?n üç kom?usu hakk?ndaki görü?lerini ortaya koymas? bak?m?ndan ilginç ipuçlar? vermektedir.

Ankette Da?l?k Karaba? meselesi ile ilgili olarak da iki soru sorulmu?tur. ?lk olarak “Karaba? sorununun en iyi çözüm yolu sizce nedir?” sorusuna kat?l?mc?lar?n % 49,5’i “Karaba? Ermenistan’?n bir parças? olmal?d?r” diyerek, % 46,9’u ise “Karaba? ba??ms?z olmal?d?r” diyerek cevap vermi?tir. Kat?l?mc?lara ikinci olarak “Da?l?k Karaba?’?n statüsüne referandumla kim karar vermelidir?” sorusu sorulmu?tur. Kat?l?mc?lar?n % 56,7’si bu soruya Karaba?’?n bugünkü nüfusu, %15,6’s? di?er halklar, %15,3’ü Karaba?’dan iltica edenler, %5,6’s? Karaba?’?n 1991 y?l?ndaki nüfusu ve % 5,3’ü Azerbaycan ve Ermenistan halklar?n?n tamam? cevaplar?n? vermi?lerdir. Bu sonuçlar da göstermektedir ki, Ermenistan halk?n?n büyük bir ço?unlu?u Karaba? sorununun çözümünde yaln?zca Ermeni taraf?n?n söz sahibi olmas? gerekti?ini dü?ünmektedir.

4.         ABD’de Ermeni Lobisinin Son Faaliyetleri

Hat?rlanaca?? üzere, geçti?imiz haftalarda ABD Senatosu’nda ABD’nin yeni Erivan Büyükelçisi Richard Hoagland’?n atamas? onaylanm?? ancak daha sonra bu ataman?n Senato Genel Kurulu’nda onaylanmas? Demokrat Parti’den Senatör Robert Menendez’in giri?imi ile bloke edilmi?ti.

Ermeni lobisinin faaliyetleri bununla da kalmad?. Geçti?imiz günlerde ABD Senatosu’nun Bankac?l?k Komitesi Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan aras?nda in?a edilecek olan bir demiryolu projesine ABD Eximbank’?n?n kredi vermesini engelleyecek bir tasar?y? kabul etti. Bu tasar? yine Senatör Menendez taraf?ndan kaleme al?nd?. Komite’de oy birli?iyle onaylanan tasar? Senato Genel Kurulu’na sunuldu.

Bu projenin mali kaynak eksikli?inden dolay? gerçekle?tirilememesi en fazla Bat? s?n?r? neredeyse tamamen Ermenistan taraf?ndan bloke edilen Azerbaycan’a zarar verecektir. Alternatif ula??m yollar? aray???nda olan Azerbaycan için bu demiryolu projesi son derece önemlidir. Bunun fark?nda olan Ermeni lobisi de Azerbaycan’?n Bat? pazarlar?na daha kolay ula?mas?n? sa?layacak bu projeyi baltalamak yoluna gitmi?tir.