.A°*ellspacing="0" ceŽÿÝ
CHIRAC'IN ERMEN?STAN Z?YARET?_

Avrupa Birli?i üyesi ülkeler aras?nda Ermenistan ve Ermeni Diasporas? ile en yak?n ba?lar? bulunan ülke Fransa’d?r.  Frans?z siyasal hayat?nda önemli rol oynayan 400.000 ki?ilik Ermeni Diasporas?, Fransa ve Ermenistan’? birbirine yakla?t?rmaktad?r.

Á poras?, Fransa ve Ermenistan’? birbirine yakla?t?rmaktad?r.

Bu yak?nl???n bir sonucu olarak Fransa Cumhurba?kan? Jacques Chirac’?n Ermenistan’a yapaca?? ziyaret haftalar öncesinden bas?nda geni? yer alm??t?r, gerek Türk  gerekse Ermenistan ve Fransa bas?n?nda Chirac’?n, Erivan ziyaretinde verece?i demeçler merak konusu olmu?tur. Nihayet ziyaret gerçekle?mi? ve Chirac, konu?malar?n? Türkiye’de yap?lm?? öngörüleri hakl? ç?karacak do?rultuda yapm??t?r.

Chirac’?n Ermenistan ziyaretinin detaylar?na geçmeden önce Fransa’da uygulanan ilginç bir gelene?i dile getirmekte fayda vard?r. Fransa her y?l, seçti?i bir ülkenin kültürünü tan?tarak o y?la tan?tt??? ülkenin ismini vermektedir. Geçen y?l? ‘Brezilya Y?l?’ olarak kutlayan Fransa bu y?l Ermenistan’? seçmi?; ancak di?er y?llardan farkl? olarak biraz duygusal davranarak bu y?la ‘Dostum Ermenistan Y?l?’ ad?n? vermi?tir. Bu konudaki etkinlikler Fransa’da ya?ayan Ermenilerin kat?l?m?yla bu ay ba?layacakt?r. ??te bu çerçevede Ermenistan’?n ba??ms?zl???ndan sonra bu ülkeye gelen ilk Frans?z Cumhurba?kan? olan Chirac’?n ziyareti de 2006 y?l?na verilen isme yak???r ?ekilde hem bir dostluk gezisi ve Temmuz ay?na kadar sürecek olan ‘Dostum Ermenistan Y?l?’n?n aç?l???, hem de Koçaryan’?n  Nisan ay?nda Fransa’ya yapm?? oldu?u ziyaretin bir kar??l??? olarak planlanm??t?r.

Chirac Ermenistan ziyareti s?ras?nda beklenen söylemleriyle sürpriz yaratmam??t?r. Siyasi inançlar?n?n de?i?kenli?i ve  politik ya?am?ndaki fikir savrulmalar?yla ün salm?? olan Frans?z siyasetçi, sorulan sorulara da bu ününe yak???r bir ?ekilde yan?t vermi?tir. Özellikle “AB'ye girebilmesi için Türkiye 'Ermeni soyk?r?m?'n? tan?mal? m??” sorusuna temkinli fakat imâ olarak kabul edilemeyecek kadar aç?k ve net bir cevap vererek Türkiye’nin, kendine ait de?erleri bulunan AB’ye kat?lmay? arzu ediyorsa, Avrupa’n?n bar?? ve huzur ruhuna uygun ?ekilde davranarak geçmi?te yapt??? hatalar? kabul etmesi gerekti?ini, Almanya'n?n bunu yaparak itibar kaybetmedi?ini tersine büyüdü?ünü söylemi?tir. Bu örne?iyle Avrupa’da s?kça yap?lan bir hedef sapt?rmaya ba?vurarak Türkiye’yi Yahudi soyk?r?m? yapan Almanya ile bir tutmu?tur. Fransa’daki muhalif çevrelere kar?? Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecine destek veren Fransa Cumhurba?kan?, Erivan’da yapt??? aç?klamayla Türkiye’nin AB üyeli?ini sözde soyk?r?m ko?uluna dolayl? da olsa ba?layan ilk Avrupal? lider olmu?tur.

Chirac’?n tutumuna bir ba?ka örnek de Fransa’da sözde Ermeni soyk?r?m?n?n tan?nmas? ile ilgili geli?meler s?ras?nda görülmü?tür. 2001 y?l?nda Fransa'da, Ermeni soyk?r?m?n? tan?yan bir yasa ç?kart?lmas? gündeme geldi?inde Chirac ilk ba?ta bu yasa tasar?s?na kar?? ç?km??t?r; ancak daha sonra bu tasar?y? onaylam??t?r. Ancak kabul edilen bu yasaya ra?men Chirac ‘soyk?r?m’ kelimesini 2005 y?l?ndaki AB anayasas? referandumuna kadar kullanmaktan kaç?nm??, o zamana kadar ‘trajedi’ olarak niteledi?i 1915 olaylar?ndan referandum öncesi ‘soyk?r?m’ olarak bahsederek ülkede ya?ayan Ermenileri memnun etmeye çal??m??t?r. Türkiye’nin AB’ye üyeli?ini destekledi?ini s?k s?k vurgulayan Chirac yine bu referandum öncesinde Avrupa Birli?i anayasas?n?n kabulüyle Türkiye'nin üyelik sürecinin daha da güçle?ece?ine dikkat çekmi?tir.

Fransa Cumhurba?kan?’n?n son zamanlarda çeli?kili görü?ler ileri sürdü?ü görülmektedir. Bir milyondan fazla Cezayirli’yi etnik temizli?e tabi tutmu? olan Fransa’n?n geçmi?i söz konusu edildi?inde ‘Tarih yazmak parlamentolar?n i?i de?ildir’ aç?klamas?n? yapan Chirac, 12 Ekim’de, Fransa Meclisinde oylanacak Ermeni soyk?r?m?n?n inkar?n? cezaland?racak bir yasa tasar?s?n? destekleyip desteklemeyece?i sorusuna, Fransa Meclisi’nin soyk?r?m? zaten tan?d??? ve soyk?r?m trajedisi konusunda polemi?e gerek olmad??? ve bunun siyasi bir gerçek oldu?u cevab?n? vermi?tir.

Ermeni soyk?r?m?n?n inkar?n?n suç say?lmas?n? öngören bu tasar?, Fransa’da çok önem verilen ifade özgürlü?ünün Fransa’n?n  siyasi ç?karlar? söz konusu oldu?unda arka plana itildi?ini göstermektedir.
 
Yine de Ermenistan ziyaretine kadar, Chirac ba?ta olmak üzere, Frans?z siyasetçilerin ‘soyk?r?m’ kelimesini s?kl?kla telaffuz etmedikleri görülmektedir. D??i?leri Bakan? Abdullah Gül’ün geçen ay?n ortalar?nda Fransa’ya yapt??? resmi ziyaret s?ras?ndaki görü?melerde Chirac ve Frans?z diplomatlar?n ‘soyk?r?m’ kelimesini a??zlar?na almamalar? Frans?zlar?n, Türkiye’de aç?lan Nükleer Santral ihalesine kat?lm?? olmalar?na ve Türkiye’nin Lübnan’a  asker gönderme karar?na ba?lanm??t?r. Bu dikkatli tutumun ard?ndan Chirac’?n Erivan’daki aç?klamalar? ciddi bir tutars?zl?k olarak görülse de asl?nda Frans?z siyasetçiler her olayda kendi ç?karlar?na uygun ?ekilde davranmakta, tutars?zl?klara ve çeli?kilere önem vermemektedirler.

Chirac’?n Ermenistan ziyaretinde beklenildi?i gibi gündeme gelen bir di?er önemli konu da Türkiye ve Ermenistan aras?ndaki s?n?r?n kapal? olmas?d?r. Chirac  bu konuda da   çeli?kili bir aç?klama yapm??t?r. Chirac, 2002 y?l?nda yakla?an Cumhurba?kanl??? seçimleri öncesinde s?n?r?n kapal? olmas?n?n Avrupa’da yaratt??? rahats?zl?ktan bahsetmi? ve bu durumun tüm bölgeyi etkiledi?ini vurgulayarak hassasiyetini çekinmeden dile getirmi?tir. Oysa  Erivan’a yapt??? ziyarette bu soruya, Azerbaycan’la ili?kileri göz önüne alarak, çok temkinli cevap vermi? ve Karaba? sorununun çözümüyle bu konu aras?nda çok kuvvetli bir ili?ki oldu?unu vurgulayarak, iki ülke aras?ndaki s?n?rlar?n aç?lmas? konusunda Karaba? sorununun çözümünde sa?lanacak bir ilerlemenin belirleyici olaca??n? söylemi?tir.

 Fransa’da ilan edilen ‘Ermeni Y?l?’n?n aç?l???n?n yap?lmas?ndan ve ülkeye bir Frans?z Cumhurba?kan?n?n gelmesinden ald??? önemle bu ziyaret, her iki taraf?n istedi?i ?ekilde sonuçlanm??t?r. Bu arada Ermeniler bir kez daha sözde soyk?r?m iddialar?n? dünya kamuoyuna duyurma f?rsat?n? elde etmi?lerdir.