(The New Anatolian Gazetesi yazarlar?ndan Nursun Erel’in Ermenistan D??i?leri Bakan? Oskanyan’la yapt??? mülakat hakk?ndaki yaz?m?za devam ediyoruz.)
Oskanyan Ermenistan ile Türkiye aras?ndaki sorunlardan biri olan Ba??ms?zl?k Bildirgesi’ne de de?inmi?tir. Bu bildirge Ermenistan’?n ba??ms?zl???n? kazanmadan önce, 23 A?ustos 1990 tarihinde kabul edilmi? olup 11. maddesi aynen ?öyledir: “Ermenistan Cumhuriyeti Osmanl? Türkiye’sinde ve Bat? Ermenistan’daki 1915 y?l? Ermeni soyk?r?m?n?n uluslararas?nda tan?nmas? görevini destekler”.
Türkiye bu bildirgeye iki yönden itiraz etmi?tir. Birincisi Do?u Anadolu’dan Bat? Ermenistan olarak bahsedilmesidir. Böylelikle, dolayl? bir ?ekilde, Do?u Anadolu Ermeni topra?? olarak gösterilmekte en az?ndan Türkiye’ye aidiyeti sorgulanmakta, di?er bir deyimle Türkiye’nin toprak bütünlü?ü tan?nmamaktad?r. Dünkü yaz?m?zda de?indi?imiz gibi Ermenistan’?n Türkiye ile toprak bütünlü?ü konusunda bir belge imzalamay? kabul etmemesi de bu dü?ünceyi do?rulamaktad?r.
?kinci husus, Türkiye’nin soyk?r?m iddialar?n? kesinlikle ret eden tutumuna kar??n Ba??ms?zl?k Bildirgesi’nin bu iddialar?n uluslararas? alanda tan?nmas?na çal???lmas?n? Ermenistan için bir görev olarak belirlemesidir.
1995 y?l?nda kabul edilmi? olan Ermenistan Anayasas?, giri? bölümünde Ba??ms?zl?k Bildirgesi’nde yer alan Ermeni Devleti ana ilkelerinin ve milli emellerinin temel olarak kabul edildi?ini belirtmek suretiyle bu Bildirgeyi Ermenistan hukuk düzeninin bir parças? haline getirmi?tir. Ermenistan Anayasas? geçen y?l de?i?tirilmi? ancak Ba??ms?zl?k Bildirgesi’ne ili?kin hükme dokunulmam??t?r.
Nursun Erel’in Ba??ms?zl?k Bildirgesi’ndeki Türk topraklar?na ili?kin ifadeler hakk?nda ne dü?ündü?ünü sordu?u Ermenistan D??i?leri Bakan?, konuyu küçümseyen bir tarzda, bunlar?n Ermenistan’?n geçmi?i hakk?nda genel ifadeler oldu?unu ve mutlaka gelecekteki talepler hakk?nda bir beyan olu?turmad???n? söylemi?tir. K?saca, Ermenistan Anayasas?’n?n ana ilkelerini ve milli emellerini ortaya koyan bir metin Do?u Anadolu’yu Bat? Ermenistan olarak nitelendirirken Ermenistan D??i?leri Bakan? bu ifadelerin bir talep anlam?na gelmedi?ini ileri sürmektedir. Ortada ciddi bir çeli?ki vard?r. Kime inanmak gerekece?ine gelince tabii ki Anayasa’n?n esas al?nmas? gerekecektir.
Oskanyan’?n mülakat?nda dikkati çeken bir di?er husus Türkiye Ermenistan ile diplomatik ili?ki kurarsa Türkiye’nin Kafkasya’da yap?c? bir rol oynayaca?? (ve Kafkasya ile Avrupa aras?nda bir köprü olu?turaca?? anlam?na gelen ifadeleridir. Ermenistan D??i?leri Bakan?n kendi ülkesinin önemini çok abartt??? görülmektedir. Türkiye, Ermenistan hariç, Güney Kafkaslar?n di?er üç ülkesi olan Rusya Federasyonu, Gürcistan ve Azerbaycan ile iyi ili?kiler içindededir ve bu ili?kilerini geli?tirmek için Ermenistan’a ihtiyac? bulunmamaktad?r. Türkiye’nin Avrupa ile Kafkas ülkeleri aras?nda köprü olu?turma gibi bir proje mevcut de?ildir. Avrupa Birli?i Yeni Kom?uluk Projesi çerçevesinde bu ülkelerle ili?kilerini geli?tirmektedir. Türkiye ancak Avrupa Birli?i’nin üyesi oldu?u takdirde Kafkas ülkeleriyle Birlik aras?nda bir köprü rolü oynayabilir.
Ermenistan D??i?leri Bakan?’n?n de?indi?imiz sözleri asl?nda ülkesinin içinde bulundu?u izolasyonu yans?tmaktad?r. Ermenistan dört kom?usunun üçüyle ciddi anla?mazl?k içindedir. Ermenistan, halen ate?kes olmakla beraber, Azerbaycan ile sava? halindedir. Türkiye ile soyk?r?m iddialar?, toprak bütünlü?ünün tan?nmamas? ve Karaba? ile di?er Azerbaycan topraklar?n?n i?gali nedenleriyle ciddi anla?mazl?klar? vard?r. Gürcistan ile Cevaheti’deki Ermeni az?nl??? ve Gürcistan’dan mallar?n (do?al gaz dâhil) transit geçi?i nedeniyle sorunlar ya?amaktad?r. Sadece ?ran ile ili?kiler normal bir düzeydedir. Ancak bu ülke de Kafkaslarda bir etkiye sahip de?ildir.
Bu durum dikkate al?nd???nda halen Güney Kafkaslarda sorunlar?n ba?l?ca sorumlusunun Ermenistan oldu?u görülmektedir. Ermenistan’?n, kendisine hiçbir yarar? olmayan, tarihten gelen h?rs ve kinler ile iç siyasetin küçük ç?karlar?n? art?k terk ederek tüm kom?ular?yla normal ili?kiler kurmas? ve böylelikle bu bölgede bar?? ve i?birli?i gerçekle?mesine katk?da bulunmas? gerekmektedir.
|