.[Ô` A ="justify">
ABD Temsilciler Meclisi D?? ?li?kiler Komitesi 10 Ekim 2007 günü yapt??? oturumda, 30 Ocak 2007 günü Kaliforniya Senatörü Mr. Schiff ve arkada?lar? taraf?ndan verilen karar tasar?s? önergesini 21 oya kar??l?k 27 oyla kabul etti.
Karar?n ard?ndan Cumhurba?kan? Say?n Abdullah Gül resmi bir aç?klama yaparak "Komite'nin bu kabul edilmez karar?n?n, geçmi?teki benzerleri gibi Türk halk? için hiçbir geçerlili?i ve sayg?nl??? yoktur" dedi. Bu aç?klama, kanaatimizce Türkiye'nin bundan sonra ABD'ye kar?? ortam? gerecek ve ili?kileri büyük ölçüde etkileyecek somut ad?mlar atmaktan kaç?naca?? anlam?na gelmektedir. Ayr?ca Say?n Cumhurba?kan?'n?n aç?klamas?nda "Baz? politikac?lar, sa?duyu ça?r?lar?na kulaklar?n? t?kayarak bir kez daha büyük meseleleri küçük iç politika oyunlar?na alet ve feda etme te?ebbüsünde bulunmu?lard?r'' denilmekte ve bir anlamda tasar?n?n kabulüne kar?? tav?r koyan ABD yönetimine yumu?ak bir mesaj verilmektedir.
Say?n Cumhurba?kan?'n?n icra makam? olmamas? sebebiyle yapt??? aç?klaman?n yapt?r?ma yönelik mesajlar içermedi?i aç?kt?r. Ancak hükümet ad?na D??i?leri Bakanl???'ndan yap?lan aç?klamada da "k?nama" ile yetinilmekte ve Ermenistan'?n diyalog kap?s? tercihinin do?ru bir yakla??m olaca?? belirtilmektedir. Öte yandan ABD'de tasar?ya kar?? lobi faaliyetlerini yürüten ve Temsilciler Meclisi üyeleriyle temaslarda bulunan Say?n Egemen Ba??? da yapt??? aç?klamada "kar?? oy kullananlar?n say?s?n?n 21'e ç?kmas?n?" memnuniyet verici buldu?unu ve bunun yürüttükleri lobi faaliyetinin bir sonucu oldu?unu söylemesi dü?ündürücüdür. Bu aç?klamalar Türkiye'nin Kuzey Irak'a operasyon yap?lmas?n?n gündemde oldu?u bir ortamda ABD ile ili?kilerinde a??r?l?ktan ve ili?kileri uzun vadede bozabilecek etkili önlemler içeren bir paketi -en az?ndan tasar?n?n temsilciler meclisinde oylanmas?na kadar- gündemine almayaca??n? göstermektedir. ABD kanad?ndan gelen ve Türkiye'yi somut ad?mlar atmakta acele etmemesi konusunda uyaran mesajlar da bu ba?lamda de?erlendirilmelidir. ABD yönetiminin Ermeni Tasar?s?n?n Temsilciler Meclisi'nden geçmemesi için ikna çabalar?n? sürdürece?ini aç?klamas? da ayn? kap?ya ç?kmaktad?r.
Bununla birlikte yap?lan aç?klamalar, Ermeni tasar?s?n?n Amerika'n?n gündeminde en az bir ay kalaca?? gerçe?ini de?i?tirmemektedir. Bundan sonraki a?amada Ermeni tasar?s? hakk?nda al?nan karar bir hafta sonra Temsilciler Meclisi'ne getirilecek ve kas?m ortalar?nda oylanacakt?r. Buradan lehte karar ç?kmas? çok daha az bir olas?l?kt?r. Çünkü Temsilciler Meclisi Ba?kan? Demokrat Nancy Pelosi en ba?tan itibaren Ermeni lobisi ile birlikte hareket etmekte ve tasar?n?n kabulü için demokrat üyeler üzerinde bask? yapmaktayd?. Dolay?s?yla sözde Ermeni soyk?r?m? yasa tasar?s?n?n Temsilciler Meclisi'ne aktar?lmas? ve orada da tasar?ya imza koyan 226 üye (218 yeterli olmaktad?r) sayesinde kabul edilmesi beklenmektedir.
Tasar?ya göre ?ekillenecek ABD d?? politikas?
Bu a?amada bu beklentileri bo? ç?kartmak için, Türkiye'nin kararl? bir ?ekilde tasar?y? de?erlendirmesi, sonuçlar? hakk?nda ABD yönetimi ve kamuoyunu bilgilendirmesi büyük önem ta??maktad?r. Baz? yorumcular taraf?ndan tasar?n?n ba?lay?c? olmad???na vurgu yap?lmas? büyük bir yan?lg?d?r ve tasar?n?n içeri?inin iyi de?erlendirilmedi?ini ortaya koymaktad?r. Bu ba?lamda tasar?n?n ne içerdi?ine iyi bak?lmas?nda yarar vard?r. Öncelikle tasar?n?n bir yasa olmamas? ve karar tasar?s? olmas? sebebiyle hukuken ba?lay?c? olmad???n? söylemek, Türkiye için hiçbir sorun yaratmayaca?? gibi bir yanl?? anlamaya da sebebiyet verebilir. Hâlbuki tasar? ABD Ba?kan?'na Ermeni soyk?r?m?n? bir gerçek oldu?unu göz önüne alarak ABD d?? politikas?n? yürütmesi ça?r?s? yapmaktad?r. ABD Ba?kan?'n?n 24 Nisan'? 'Ermeni Soyk?r?m?n? Anma Günü' olarak ilan etmesini ve her 24 Nisan gününde 1.500.000 Ermeni'nin sistematik ve kas?tl? bir imha politikas? sonucu 1915 y?l?nda yok edildi?ini belirten bir mesaj yay?nlamas?n? istemektedir. Daha da önemlisi, kabul edilen karar tasar?s?nda, önceki y?llarda Kongre'ye sunulan tasar?lardan farkl? olarak sözde soyk?r?mdan Türkiye Cumhuriyeti do?rudan sorumlu tutulmaktad?r.
Bu maddeler, tasar?n?n Temsilciler Meclisi'nden kabulünden sonra Ermenilerin Türkiye'nin kar??s?na tazminat ve toprak talepleriyle gelmesinin önünü açmaktad?r. Ermeniler asl?nda Amerika ve Fransa'da sigorta ?irketlerine açt?klar? davalar ve ald?klar? lehte kararlarla söz konusu giri?imleri için ba?ka bir cepheden hukuki bir sava? açm?? durumdad?rlar. Sigorta ?irketlerinin uzla?ma yoluyla da olsa Ermeni vak?flar?n?n ve derneklerinin taleplerini kabul ederek ödeme yapmas? Ermeniler aç?s?ndan anlaml? bir ba?ar?d?r. Kald? ki, Ermenilerin Fransa'da 2001 y?l?nda önce yapt?r?m içermeyen bir kanunu parlamentodan geçirttikleri ve geçen y?l da ba?lay?c?l??? ve yapt?r?m? olan bir yasay? kabul ettirdiklerini unutmamak gerekir. Yine yapt?r?m içeren bir sözde Ermeni soyk?r?m tasar?s?n?n Belçika Parlamentosu'nda gündeme al?nmay? bekledi?i unutulmamal?d?r. Di?er taraftan sözde soyk?r?m? tan?yan tasar?n?n ABD Kongresi'nde kabul edilmesinden sonra di?er bütün dünya ülkelerinin parlamentolar?ndan benzeri karar veya yasalar? daha kolay ç?kartmalar?n?n mümkün olaca?? göz önünde tutulmal?d?r. Bu durum, Türk milletinin dünya kamuoyunda soyk?r?m suçunu i?leyen yeryüzündeki ikinci millet olarak damgalanmas?na yol açacak ve imaj? çok kötüle?ecektir. Hâlbuki aç?lan ar?ivler ve ortaya konan belgeler Türk milletinin haks?z ve as?ls?z bir karalama kampanyas?na muhatap oldu?unu ortaya koymaktad?r. Bu konuda Türk Tarih Kurumu web sayfas?na yeterince ayd?nlat?c? bilgi, belge vs. konulmu?tur.
Bilinmeyen hakl? tezlerimiz
Bu ayr?nt?lara dikkat çektikten sonra Ermeni karar tasar?s?na tekrar dönecek olursak, ABD D?? ?li?kiler Komitesi'nin kabul etti?i tasar?n?n "ba?lay?c?l??? ve yapt?r?m? olmayan" basit bir karar niteli?inde oldu?unu dü?ünmenin safl?k oldu?u aç?kt?r. Yine s?rf bu dü?ünceyle konunun savsaklanmas? tehlikeli sonuçlar do?uracakt?r. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti derhal sert bir aç?klama yapmal? ve önlemler içeren bir paketi dünya kamuoyuna duyurmal?d?r. Bu a?amada sözde soyk?r?m tasar?s?n?n kabulünden sonra Demokrat Senatör Sherman'?n "Ankara birkaç gün k?zg?nl???n? ifade edecek. Sonra geçer" sözlerini yalan ç?karmamak, gaflet içinde oldu?umuzun kabulü anlam?na gelecektir. O halde bundan sonra tasar?n?n kabul edilmemesi için daha somut ad?mlar at?lmal? ve ulusal eylem plan? yürürlü?e konulmal?d?r. Bir tarihçi olarak Amerikan kamuoyuna tasar?n?n yanl??lar? ve tarihi gerçeklerin daha iyi anlat?lmas?n?n önceliklerimiz aras?nda olmas? gerekti?ini dü?ünüyorum. Sonuçta, tasar?ya imza koyan senatörler, bir Ermeni soyk?r?m?n ya?and???na inand?klar?n? belirtmektedirler. Yine ?srarla vurgulad?klar? bir husus, Türkiye'nin kar?? tezlerini kendilerine anlatmad???d?r. ??te bu noktada yap?lmas? gerekenleri sonuç k?sm?nda ele almak kayd?yla, baz? akademisyenlerin ve muhalefetin gündeme getirdi?i önlemleri de?erlendirmek istiyorum.
Hat?rlatmak gerekirse, dile getirilen somut önlemler aras?nda en heyecan verici olan ?ncirlik Üssü'nün kapat?lmas?d?r. ?ncirlik Üssü'nün kapat?lmas?n?n Türkiye'nin NATO antla?malar? dolay?s?yla mümkün olmad??? aç?kt?r. Ayr?ca buran?n kapat?lmas?n?n Türkiye'nin stratejik önemine bir darbe vuraca?? göz önüne al?nmal?d?r. Özellikle ABD'nin Kuzey Irak'ta bir üs kurma haz?rl???nda oldu?u dikkatten kaçmaktad?r. Bununla birlikte üssün ABD'ye NATO antla?malar?n çizdi?i çerçevenin d???nda kulland?r?ld??? da bilinmektedir. Bu itibarla ?ncirlik Üssü'nün kapat?lmas?ndan çok, Amerika'n?n Irak operasyonlar?nda kullan?m?na baz? k?s?tlamalar getirilmesi daha mant?kl?d?r. Bunun k?sa vadede etkili bir önlem olaca??na da ku?ku yoktur. Çünkü ?ncirlik Üssü lojistik bak?mdan bölgede bütün ABD üslerinden daha uygundur. Irak'taki Amerikan askerleri için hâlâ çok stratejik bir öneme sahiptir. Lübnan ve Afganistan'dan askerlerimizin çekilmesi önerisi de dikkate de?er bir öneri olmakla birlikte ABD'li senatörler üzerinde etkili olaca?? tart??ma götürür. Çünkü Ba?kan Bush'un bu ülkelerdeki operasyonlar?na Demokrat üyeler zaten kar?? ç?kmaktad?rlar. Dolay?s?yla, askerlerin Lübnan ve Afganistan'dan çekilmeleri, Ba?kan Bush'un zor durumda kalmas?n? isteyen Demokratlar?n ekme?ine ya? sürecektir. Ayr?ca, Türk askerinin her iki ülkede de terörle mücadele kapsam?nda bulunmas? iyi de?erlendirildi?i ve anlat?ld??? takdirde Bat? kamuoyunda Türkiye'nin olumlu imaj?na katk? yapacakt?r. Önerinin hayata geçirilmesi tam tersine hem terörle mücadelede Türkiye'nin pasif kalmakla suçlanmas?na sebep olacak hem de NATO içindeki askerî etkinli?imizin yok olmas?na sebep olacakt?r.
Bu durum, Türkiye'nin yaln?z kalmas? ve d?? dünyaya kapal? kalmas?na yol açabilir. ?zole olmu? bir ülkenin kendi tezlerini ve hakl?l???n? dünyaya nas?l anlataca?? burada sorulmal?d?r. Me?hur 1 Mart tezkeresinin geçmedi?i zaman ABD'de aleyhimize olu?an havaya bizzat ?ahit olmu? bir akademisyen olarak, ataca??m?z hiçbir ad?m?n bizi d?? dünyaya kapatmamas? gerekti?ine inan?yorum. ABD'nin Ortado?u'daki hiçbir plan?n?n içinde olmamak, ülkemizin stratejik önemini kendi ellerimizle yok etmekten öteye geçmeyecektir, dü?üncesindeyim. Ermeni tezlerini destekleyen ve yasa ç?karan ülkelere kar?? boykot ça?r?lar?n?n hiçbir kal?c? etkisinin olmad??? geçmi?te ya?anan örneklerle sabittir. Bu ba?lamda Habur S?n?r Kap?s?'n?n kapat?lmas?n?n terör örgütü PKK'n?n i?siz kalan bölge halk? aras?nda nüfuz kazanmas?na sebep olabilece?i de hesaba kat?lmal?d?r.
Ortak tarih komisyonu inisiyatifi ve tan?t?m
O halde k?sa vadede Ermeni tasar?s?n?n Temsilciler Meclisi'nin gündemine al?nmas?n? önlemek için al?nmas? gereken somut önlemler Türkiye'ye de?il Ermenistan ve diaspora Ermenilerine yönelik olmal?d?r. ?ahsen Ermeni lobileriyle mücadelede ülkelerin de?il ki?i ve kurulu?lar?n hedef al?nmas?n?n sonsuz yararlar? olaca?? kanaatindeyim. Bu çerçevede önerim, öncelikle Ermenistan'a kar?? önlemlerin devreye al?nmas?d?r. Baz? çevrelerin ve AB'nin taleplerinin tersine, Ermenistan'?n yumu?at?lmas? ve diyalog sürecine kat?l?m? sa?lamak için s?n?rlar?n aç?lmas? asla dü?ünülmemesi gereken bir ad?md?r. Türkiye, Ermenistan'a kar?? izolasyon politikas?n? daha kat? uygulamal?d?r. Ermenistan'dan çal??mak için Türkiye'ye gelen kaçak i?çiler derhal s?n?r d??? edilmelidir. Bu ad?m, Ermenistan'da ya?ayan Ermenilerin diasporaya tepkilerinin önünü açacak, aralar?ndaki gerilimi t?rmand?racakt?r. Bizzat yapt???m gözlemlere göre Ermenistan halk? diasporan?n Ermenistan'? yönetmesine ve iç politikada etkinli?ini art?rmas?na kar??d?r. Konu?tu?um birçok Ermeni, diasporan?n Türkiye'nin sertle?mesine ve s?n?r? kapamas?na sebep oldu?unu, konut ve emtia fiyatlar?n?n yükselmesine yol açt???n? ve Ermenistan siyasetini para ile ele geçirdiklerini söylemi?lerdir. Ayn? strateji çerçevesinde Ermeni lobilerinde görev yapan veya onlar ad?na çal??an ki?i, kurulu? ve diplomatlar "istenmeyen ki?i veya kurulu?" ilan edilmeli, Türkiye'nin kara listesine al?nmal?d?r. Soyk?r?m? tan?mad???n? söyleyen elçinin Erivan'a tayin edilmesine kar??, Ermenistan'?n tavr? bizim taraf?m?zdan örnek al?nmal?d?r.
Dolay?s?yla Ermeni tasar?s?n?n ABD ve di?er ülkelerde kabul edilmemesini sa?laman?n yolu ulusal bir tan?tma eylem plan? ile mümkündür. Türk Tan?tma Vakf?'n?n veya kurulacak bir sivil toplum örgütünün çat?s? alt?nda ülke d???ndaki bütün Türkler örgütlenmelidir. Her ülkede daimi komiteler kurulmal? ve bu komitelerin amac?, Türk imaj?n? bozacak yay?n ve faaliyetlerle mücadele olarak benimsenmelidir. Bu örgütlere i?adamlar? ve çe?itli fonlardan ciddi kaynak sa?lanmal?d?r. Bu komiteler ba??ms?z olmakla birlikte bütçeleri bak?m?ndan Meclis'e hesap vermelidir. Ancak fonlar?n kullan?m? bütçe yönergeleri ve ihale kanununa tabi olmal?d?r. Tercüme faaliyetleri, ara?t?rmac?lar?n istihdam edilmesi, çe?itli enstitülerin kurulmas?, kurulmu? olanlar?n desteklenmesi, burs verilmesi ve dü?ünce gruplar?n?n olu?turulmas? komitelerin hedefleri aras?na al?nmal?d?r. Türkiye'de ise Ermeni sorununu çal??an merkez say?s? art?r?lmal?d?r. Bu ba?lamda Türk Tarih Kurumu da yeniden yap?land?r?lmal?d?r. Unutulmamal?d?r ki, Ermeni tasar?s?n?n geçmesiyle Pontus ve Süryani sözde soyk?r?mlar?n? gündeme getiren çevreler hareketlenecektir. ABD'deki Ermeni tasar?s?na kar?? sert ve somut önlemler al?nmad??? takdirde Pontus ve Süryani soyk?r?m yasa tasar?lar? ülke parlamentolar?na birbiri ard?na gelecektir.
Yukar?da ana hatlar?n? s?ralad???m?z önlemler al?nd??? takdirde Türkiye'nin Ermeni sorununun ortak tarih komisyonu kurularak ele al?nmas? önerisi de daha iyi anlat?labilecektir. Kanaatimize göre, Türkiye'nin tarih komisyonu kurulmas? ve 1915 olaylar?n?n ara?t?r?lmas? önerisi son y?llardaki en önemli manevralar?ndan birisidir. Ne yaz?k ki bu inisiyatif, tan?tma eksikli?imiz nedeniyle iyi anlat?lamam??, bu öneriyi etkisiz hale getirmek için Ermeni lobileri inkar? suç sayan kanun tasar?lar?n? Fransa'dan ba?layarak ülke parlamentolar?n?n gündemine ta??m??lard?r. Özgür tart??ma ortam?n? yok eden bu giri?ime kar?? üniversite çevreleri ve medyam?z da ortaya yeterli tepki koyamam??t?r. ??te bu karars?zl?k ve plans?zl?k, Ermeni tasar?s?n?n D?? ?li?kiler Komisyonu'nda kabul edilmesi ile sonuçlanm??t?r. Çünkü Türkiye'ye dü?man olanlar ve aleyhte faaliyetlerde bulunanlar hiçbir ceza ve yapt?r?mla kar??la?mam??lard?r. Ermenistan'da sözde tasar?lar? gündemde tutarak, Azerbaycan topraklar?n?n %20'sinin hukuksuz bir ?eklinde i?galini dikkatlerden kaç?rmaktad?r. Buna izin vermemek hükümetimizin görevi olmal? ve bu devlet politikas?na dönü?türülmelidir.